Polonia Środa Wielkopolska

21.10.2009
Polonia- 90 lat temu...

Bogata bo 90- letnia historia naszego klubu zmotywowała nas do jej przedstawienia wszystkim kibicom. Niewiele drużyn w Wielkopolsce może się pochwalić tak długą tradycją sięgającą walki o niepodległość i początków II Rzeczyspolitej. W najbliższych tygodniach (co środę) będziemy Państwu prezentować cykl artykułów poświęconych naszej Polonii i jej rywalizacji przez okres ponad 9 dekad (im bliżej współczesności, zaprezentujemy również wiele archiwalnych zdjęć z przeszłości).

Historia średzkiej piłki sięga roku 1919- kiedy to kończyła się I Wojna Światowa, a do kraju zaczęli wracać nasi rodacy (głównie z Niemiec), którzy szukali chleba na obczyźnie. Wielu wracało całymi rodzinami, a więc wśród powracających było dużo młodzieży, która grała już (i to nieźle) w piłkę nożną w klubach niemieckich. Jednym z takich, którzy przybyli do Środy był Antoni Wróblewski, który 8 września 1919 r. z gronem przyjaciół pojechał do Poznania, aby obejrzeć towarzyski mecz piłki nożnej ówczesnego mistrza Wielkopolski „Unii” Poznań z czołową polską drużyną „Pogonią” Lwów. Widowisko to najprawdopodobniej tak zafascynowało pana Wróblewskiego, że po powrocie do domu postanowił w Środzie założyć drużynę piłkarską.

Już 1 października z jego inicjatywy doszło do zebrania organizacyjnego, w którym uczestniczyły 33 osoby. Powołano klub, któremu nadano nazwę „Polonia”, a na jego prezesa wybrano Adama Pankowskiego, znanego działacza społecznego i wielkiego patriotę, który zasłynął również w walkach w czasie Powstania Wielkopolskiego, pełniąc między innymi funkcję członka Powiatowej Rady Ludowej.

Piłkarze mieli niezmiernie utrudniony start. Ich udział w wielu zawodach hamował kompletny brak sprzętu. Piłki do gry dostarczali… rzeźnicy i szewcy: pierwsi dostarczali świńskie pęcherze, a drudzy obszywali je skórą i tak powstawała piłka. Nie było także boiska. W 1918 r. znalazło się 5 mórg terenu przy czarnej drodze (później zwaną ul. Sokoła, dziś ul. Sportowa) pod budowę boiska, ale prace zakończono dopiero w 1922 r. Warto wiedzieć, że ówczesne bramki nie miały osiatkowania, były wyciągane i chowane, aby nie zostały skradzione i nie skończyły jako… opał w czyimś piecu.

Poloniści, pierwszy oficjalny mecz rozegrali w 1921 r. w ramach rozgrywek „C” klasy. Ten historyczny skład stanowili: Seygert (pierwszy średzki transfer- wtedy popularniejszym słowem było kaperownictwo)- Owsianowski Sabiniewicz- Gabrylewicz Mytkowski II Mytkowski I- Wachowiak Bembnista Wróblewski Kujawiński Krótki. Po ponad roku, średzianie awansowali do „B” klasy.

Okazuje się, że już wtedy koszty utrzymania klubu były wysokie i przerastały możliwości wspierania średzkiego klubu przez miejscowych urzędników- w drugiej połowie 1923 roku zaczęły się problemy finansowe. Wtedy upadkowi średzkiego klubu zapobiegł sponsor (pojęcie znane ówcześnie). Co prawda obrazek zabawny ale prawdziwy. Otóż do Środy często zajeżdżał bogaty właściciel wytwórni wódek z Gniezna., który w naszym mieście upatrzył sobie uroczą średziankę na przyszłą żonę. A że był on wielkim miłośnikiem futbolu, te dwie zbieżności wykorzystali miejscowi działacze sportowi i zaproponowali gnieźnieńskiemu biznesmenowi „transakcję”- za piękną średziankę finansowe wsparcie średzkiego klubu. Zmenił on jednak nazwę „Polonii” na Tabromik (TA- Tadeusz, BRO- Bronisław, MIK- Mikołajczak). Zespół został oparty na młodzieży średzkiego gimnazjum, co w konsekwencji spowodowało, że Tabromik przekształcił się w klub szkolny.

Taki stan rzeczy nie mógł długo trwać. „Tabromik” przetrwał do roku 1930 to jednak już w 1926 grupa byłych działaczy Polonii zwołała 28 listopada zebranie (do lokalu pana Dobrowolskiego), by reaktywować klub w oparciu o dawne tradycje średzkiego sportu.

Finansową pomoc zadeklarowali rzemieślnicy i kupcy. I chociaż wszyscy zaakceptowali kontynuację tradycji „Polonii, to jednak zgodności co do przywrócenia nazwy nie było. Ponieważ najważniejsze było dobro klubu, więc strony poszły na kompromis: zachowano tradycję Polonii, a nazwę przyjęto „Pogoń”. Kontynuatorka bardzo szybko została wzmocniona zawodnikami, którzy odeszli parę lat wcześniej w proteście przed „Tabromikiem”.

Niestety nowa drużyna musiała ponownie zacząć grę od klasy „C”. Szybko jednak bo w 1929 r. „Pogoń” awansuje do „B” klasy. Mimo bardzo silnego składu średzianom nie udało się awansować wyżej. Głównej przyczyny upatruje się w nieudolnych rządach prezesa Eugeniusza Jenajczyka. W końcu w 1931 roku Walne Zebranie pozbawia go funkcji. Ex- prezes w dowód zemsty tworzy w Środzie konkurencyjny Robotniczy Klub Sportowy „Legia”. W ten sposób zaczął się niezwykle ciekawy okres rywalizacji pomiędzy obydwoma klubami trwający całe lata 30-te. Ale jak się okaże w kolejnych odcinkach „historii Polonii” próbę czasu wytrzyma nasz macierzysty klub…

Źródło: Gazeta Nasza Środa, własne

Za tydzień- w środę- przedstawimy historię rywalizacji największych średzkich drużyn w latach 30- tych. Już dzisiaj serdecznie zapraszamy !!!

Lista aktualności

Najnowsze aktualności

15.12.2025

HPP: Polonia liderem po dwóch turniejach (2013)

Polonia 2013 pozostaje liderem grupy B po drugim turnieju z cyklu Halowego Pucharu Prezesa WZPN, który rozgrywany był w Golinie. Nasz zespół, rywalizujący w strefie konińskiej, tym razem rozpoczął od porażki z APR Lampart Jarocin, następnie raz zremisował, a potem odniósł trzy zwycięstwa.

więcej
15.12.2025

Futsal: Polonia U-19 awansowała do II fazy (2008/2009)

Polonia 2008/2009 awansowała do II fazy eliminacji Młodzieżowych Mistrzostw Polski U-159w futsalu! Nasz zespół, który rywalizował z rocznikiem 2007, z siedmioma punktami zajął 2. miejsce i wywalczył awans do drugiego etapu, który rozgrywany będzie 6 stycznia.

więcej
15.12.2025

Futsal: Polonia U-15 awansowała do III fazy (2011)

Polonia 2011 awansowała do III fazy eliminacji Młodzieżowych Mistrzostw Polski U-15 w futsalu! W średzkiej hali Kobra Arena nasz zespół wygrał dwa mecze, jeden zremisował i raz przegrał. Turniej ostatniej III fazy eliminacji rozegrany zostanie 6 stycznia.

więcej
15.12.2025

Składy lig wojewódzkich w rundzie wiosennej 2025/2026

Wydział Gier i Ewidencji Wielkopolskiego Związku Piłki Nożnej opublikował składy składy grup 1. i 2. lig wojewódzkich w kategoriach junior, trampkarz oraz młodzik. Tym samym swoich rywali w rozgrywkach ligowych poznały Polonia 2009, Polonia 2010 I, Polonia 2010 II, Polonia 2011, Polonia 2012, Polonia 2013 oraz Polonia 2014.

więcej
09.12.2025

Polonia piąta w SBG Cup (2012)

Polonia 2012 zajęła piąte miejsce w weekendowym turnieju SBG Jarocin Cup. Nasz zespół w fazie eliminacyjnej zajął drugie miejsce w grupie B za plecami Śląska Wrocław i awansował do fazy finałowej, by stanąć do walki o medale. W ćwierćfinale Poloniści przegrali 1:4 z Arkonią Szczecin i pozostała im walka o miejsca 5-8. Następnie nasz zespół wygrał 2:1 z Talentem Warszawa, a w meczu o 5. miejsce pokonał Gwardię Koszalin.

więcej
03.12.2025

Tabele końcowe lig młodzieżowych - jesień 2025/2026

Wydział Gier i Ewidencji Wielkopolskiego Związku Piłki Nożnej opublikował zweryfikowane tabele końcowe rozgrywek młodzieżowych w rundzie jesiennej sezonu 2025/2026.

więcej
02.12.2025

Nieudane pożegnanie z 1. ligą wojewódzką (2012)

W zaległym meczu 1. ligi wojewódzkiej, kończącym te rozgrywki, zespół Polonii 2012 przegrał w Pleszewie 3:6 (1:3) z Lechem Poznań/Południe. Bramki dla naszej drużyny, która wiosną będzie rywalizować w 2. lidze wojewódzkiej, strzelali Bartłomiej Krajewski - dwie, a także Tymoteusz Włodarczak.

więcej
01.12.2025

Polonia ósma w Błażejewku (2011)

Polonia 2011 w weekend wzięła udział w turnieju Pro-Turnieje Winter Cup, który rozgrywany był w Błażejewku. Nasz zespół najpierw w grupie C zajął trzecie miejsce za placami późniejszego triumfatora Znicza Pruszków oraz drugiego Žalgirisa Kowno. Następnego dnia w grupie Silver średzka drużyna wygrała trzy mecze i raz zremisowała, dzięki czemu zajęła drugie miejsce, a ósme w całym turnieju. Najlepszym strzelcem turnieju był Mikołaj Podlak, który strzelił osiem goli.

więcej